Αναβιώνουν τα εθνικά «τείχη» στην Ευρώπη

Του Σταύρου Λυγερού

Μία μεσαίας έντασης ροή λαθρομεταναστών στο ιταλικό νησάκι Λαμπεντούζα ήταν αρκετή για να θέσει σε αμφισβήτητη τη Συνθήκη Σένγκεν. Αποτέλεσμα της ιταλογαλλικής διένεξης για την τύχη των Τυνήσιων προσφύγων - λαθρομεταναστών είναι η πρόταση της Κομισιόν για επαναφορά των ελέγχων στα εθνικά σύνορα. Αποδεικνύεται για μία ακόμα φορά πόσο ισχυρές είναι οι εθνικές ιδιοτέλειες και αντιστρόφως, πόσο ευάλωτο είναι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Μπορεί συγκυριακά η Ιταλία να δέχθηκε μεγάλη πίεση, αλλά σε κανονικές συνθήκες, στους 10 μετανάστες που εισέρχονται παράνομα στην Ευρώπη οι 8-9 εισέρχονται από την Ελλάδα. Προορισμός τους είναι η βορειοδυτική Ευρώπη, αλλά ελάχιστοι καταφέρνουν να φθάσουν εκεί. Η παράνομη είσοδος στην Ελλάδα είναι εύκολη, αλλά η παράνομη έξοδος δύσκολη, με αποτέλεσμα να λιμνάζει εδώ ο κύριος όγκος. Η διαρκής συσσώρευση λαθρομεταναστών, που εκ των πραγμάτων αδυνατούν να βρουν εργασία και όποτε βρίσκουν είναι «μαύρη» και κακοπληρωμένη, λειτουργεί σαν θερμοκήπιο για την ανομία και την εγκληματικότητα, επιβαρύνει τις κοινωνικές υποδομές και υπονομεύει τις κοινωνικές ισορροπίες.
Oι Βορειοευρωπαίοι εταίροι βολεύονται με το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε ανάχωμα και ανθρώπινη «χωματερή», που προστατεύει τους ίδιους. Με απέραντη υποκρισία, μάλιστα, την κατηγορούν για πλημμελή φύλαξη των συνόρων, ενώ γνωρίζουν ότι το σφράγισμά τους είναι πρακτικά αδύνατο, όταν η Τουρκία λειτουργεί ως κύριος αγωγός και διευκολύνει τη λαθρομετανάστευση. Γιατί οι Ευρωπαίοι δεν θέτουν ως όρο για την πρόοδο των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων να επαναπροωθούνται άνευ όρων και αμέσως όσοι εισέρχονται στη ζώνη Σένγκεν από το τουρκικό έδαφος.
Η Αθήνα πρέπει να απαιτήσει μία κοινή ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, εξοπλισμένη με τους αναγκαίους πόρους και τα κατάλληλα πολιτικά εργαλεία. Το πρόβλημα, άλλωστε, είναι ευρωπαϊκό και ευρωπαϊκή μόνο μπορεί να είναι η λύση του. Αντί, όμως, η Ε.Ε. να κάνει βήματα μπροστά, οπισθοδρομεί, αναιρώντας βασικές αρχές της. Η σημερινή FRONTEX είναι ασπιρίνη. Στην πραγματικότητα, τα βορειοδυτικά κράτη-μέλη επιχειρούν να στεγανοποιήσουν τον χώρο τους από τον ευρωπαϊκό Νότο, ο οποίος δέχεται τη μεγάλη πίεση. Εάν συμβεί αυτό, θα είναι ανόητο η Αθήνα να συνεχίζει να εμποδίζει τα πλήθη λαθρομεταναστών, που ψάχνουν τρόπους να μεταβούν βορειοδυτικά.